چركس

این واژه در دسته فرهنگ جغتايي قرار گرفته است .

کلمات کلیدی :

مخروطي شكل. پيكان. نوك تير. دَم خدنگ. نام قومي است[1].

[1]– يكى از اقوام بلاد قفقاز است كه در دامنه‌ی شمالى قسمت غربى سلسله جبال قفقاز و در وادي‌هاى بايرى كه منتهى به رودخانه‌هاى «ترك» و «قوبان» است سكونت دارند.

آنچه به تحقيق پيوسته اين است كه چركس‌ها از زمان‌هاى بسيار قديم منفرداً در دامنه‌ی سلسله‌ی جبال قفقاز ساكن بوده‌اند و با اقوام موجود امروزى هيچ قرابت جنسى ندارند، معهذا ايشان از بقاياى اقوام وحشى كه در اروپا زندگى مي‌كرده‌اند و يا از اقوام مغول نبوده‌اند و از نژاد بسيار مكمل قفقاز و قومى نجيب با قيافه‌ی زيبا مي‌باشند.

چركسها هرگز به تشكيل دولتى نائل نشده و از دولت‌هاى بزرگ نيز كاملاً تبعيّت نكرده و همواره كمابيش استقلالى داشته‌اند.

چركس‌ها به پنج طبقه تقسيم مي‌شوند:

طبقه‌ی اول «پشه» يا«پشى» كه اشراف بودند،

طبقه‌ی دوم «وورق» كه اكثر در خدمت دسته‌ی اول بودند و خود نيز اعيان محسوب مي‌شدند و درباره‌ي ساير مردم صاحب حكم و نفوذ بودند.

طبقه‌ی سوم «آزادلى‌ها» كه خود يا اجدادشان سابقاً برده بودند و بعد آزاد گرديدند و بعضى از ايشان ثروت بسيارى نيز بدست آوردند.

طبقه‌ي چهارم برزگران. طبقه‌ی پنجم بردگان و كنيزانى بودند كه آنانرا در اثناى جنگ از دشمنان به اسارت مي‌بردند.

چركس‌ها بسيار مهمان‌نواز و شجاع‌اند و بحفظ ناموس و حيثيت بسيار اهميت مي‌دهند. (تلخیص و نقل از قاموس الاعلام تركى ج 2).

بعضی از محققین چرکس را به معنی  «راهزن» ذکر کرده‌اند.